Star café rummy kunststof
Deze Rummikub varianten moet je kennen
- Geplaatst op
- door Angela Lanser |
- Blog
Rummikub behoort tot één van de best verkochte gezelschapsspellen ter wereld. Van het klassieke spel met de plastic stenen zijn maar liefst 20 miljoen exemplaren verkocht in meer dan 30 landen. Ook in Nederland zijn we niet vies van een potje Rummikuppen. De kans is groot dat je bekend bent met het Rummikub spel met cijfers en de lettervariant. Maar wist je dat er nóg meer varianten zijn? The Game Room zet de verschillende versies voor je op een rij, inclusief de spelregels.
Rummy
Het spel zoals wij dat in Nederland kennen Rummikub is afgeleid van een kaartspel, genaamd Rummy. De Roemeen Ephraim Hertzano was een groot liefhebber van Rummy, maar moest door een verbod op het spelen van kaartspellen zijn favoriete spel in de ijskast leggen. De Roemeense dictator legde dit verbod eind jaren dertig van de vorige eeuw op omdat hij kaartspellen te veel vond weghebben van gokspelletjes. Om zijn geliefde Rummy toch te kunnen blijven spelen, bedacht Ephraim een variant met plastic blokjes. De beste man noemde zijn creatie ‘Rummikub’, een samenvoeging van de woorden Rummy en kubus.
Rummy is dus eigenlijk géén variant van Rummikub, maar de voorloper van het spelletje. De term Rummy wordt gebruikt voor een grote groep van trek-en weglesspellen. Net zoals dat Trivia de overkoepelende term is voor vraag en antwoord spelletjes. Omdat het niet één specifiek spelletje betreft, zijn er geen officiële spelregels te vinden voor Rummy. Ieder spel werkt net een tikkeltje anders, maar is in de basis hetzelfde. Kenmerkend voor Rummy spellen is het maken van reeksen. Deze reeksen maak je met kaarten of stenen van gelijke kleur óf met opeenvolgende nummers. Het einddoel is om als eerste speler alle kaarten/stenen kwijt te raken.
Klassiek Rummikub
Het klassieke klassieke Rummikub (met cijfers) werd eind jaren '70 in Nederland geïntroduceerd. Rummikub combineert de meest populaire elementen van onder meer domino en Mah-Jongg en is door de vrij eenvoudige regels geschikt voor jong en oud. In 1983 werd Rummikub in Nederland verkozen tot beste spel van het jaar. Rummikub Classic bevat vier plankjes waardoor je dit spel met 2 tot maximaal 4 personen kunt spelen. Het doel is om zo snel mogelijk de tegels op jouw bordje kwijt te raken door de juiste combinaties te leggen. Dat kan met de tegels van je bordje of met de tegels die al op tafel liggen.
Stenen met cijfers in plaats van kaarten
In tegenstelling tot bij Rummy, wordt bij dit spel met plastic stenen gespeeld. 106 stuks in totaal. Elke steen heeft een nummer, lopend van 1 t/m 13 en een kleur. De stenen in Rummikub hebben één van de volgende kleuren: zwart, rood, blauw of geel. Er zijn ook twee jokerstenen in het spel. De jokers nemen elke cijferwaarde en kleur aan. Zo’n beetje alle cijfers uit een regulier kaartspel zijn vertegenwoordigd, inclusief de joker. De Aas, Boer, Heer en de Dame ontbreken. Dat wordt deels ‘goedgemaakt’ door de toevoeging van de hoge getallen 11, 12 en 13.
Hoe ziet een speelbeurt eruit
Elke speler krijgt 14 stenen toebedeeld. Deze stenen krijgen een plekje op het plankje. Op zo’n manier dat deze enkel voor jouzelf zichtbaar zijn. De overige stenen komen gesloten op tafel te liggen en vormen samen de pot. Bij Rummikub draait het om het neerleggen van cijferreeksen. Je hebt hierbij twee mogelijkheden:
- En serie - 3 of meer stenen van dezelfde kleur met opeenvolgende cijfers;
- Een rijtje - 3 of meer stenen van dezelfde cijferwaarde, in verschillende kleuren.
Tijdens een speelbeurt leg je één of meerdere stenen uit je collectie op tafel. Je kunt hierbij een eigen rij of serie maken óf stenen aanleggen aan een bestaande cijferreeks. Is het niet mogelijk om een steen te spelen? Dan neem je een steen uit de pot. Vervolgens is de volgende speler aan de beurt.
Voordat het ‘echte’ Rummikuppen kan beginnen, moeten spelers een aanvang-serie samenstellen. De allereerste reeks die men speelt, moet een waarde hebben van ten minste 30 punten. Bijvoorbeeld: een zwarte tien, een gele tien en een blauwe tien. Pas zodra de aanvang-serie is voltooid, mag je series of rijtjes maken met een lagere cijferwaarde.
Stenen uit bestaande reeksen verplaatsen
Bij het klassieke Rummikub is het toegestaan om stenen uit bestaande reeksen te verplaatsen en bijvoorbeeld te gebruiken voor een nieuwe reeks. Belangrijk is wel dat de cijferreeks waarvan de steen wordt weggehaald, altijd uit 3 of meer stenen bestaat. Door het toevoegen en verplaatsen van stenen kunnen compleet nieuwe rijtjes en series ontstaan.
Rummikub winnen
Degene die als eerste al zijn stenen kwijt is, wint het spel. Daar stopt Rummikub Classic echter niet. Volgens de officiële handleiding volgt er namelijk nog een heuse puntentelling. De verliezers krijgen het aantal strafpunten op basis van de cijferwaarden op hun resterende stenen. De joker telt 25 strafpunten. De winnaar daarentegen krijgt het totaal van de strafpunten als pluspunten toegekend.
Bekijk hier de uitgebreide Rummikub spelregels.
Canasta
Ook Canasta wordt gezien als een variant van Rummikub. Door sets van kaarten of zogenoemde canastas op tafel te leggen, kun je punten verzamelen. Degene die als eerste de 5000 punten aantikt, wint het spel. Ook van Canasta bestaan tevens weer diverse varianten.
Hoe speel je Canasta? Net als Rummikub wordt Canasta met 2 tot 4 personen gespeeld. Door het toevoegen van een extra set kaarten, kun je echter ook met z'n zessen spelen. Elke speler krijgt aan het begin van het spel een aantal kaarten toebedeeld. Dit aantal is afhankelijk van het aantal spelers. De overgebleven kaarten vormen een trekstapel. Door het vormen van waardevolle reeksen, kun je punten scoren. Over het algemeen wordt in meerdere rondes gespeeld om tot een winnaar te komen. Deze winnaar wordt bepaald aan de hand van een puntentelling.
Hoe ziet een speelbeurt eruit
Een spelbeurt bestaat uit twee handelingen: het nemen van een kaart uit de stock en het weggooien van een eigen kaart. De weggegooide kaarten komen terecht op een aflegstapel. Dient een speler een kaart te pakken? Dan kan men ervoor kiezen om de volledige aflegstapel te nemen in plaats van één stockkaart. Door ‘uit te komen’ kun je punten verdienen. Bij uitkomen legt een speler een verzameling van kaarten waarmee hij punten verdient zichtbaar op tafel. Deze verzameling moet, net als bij Rummikub, aan bepaalde eisen voldoen. De set moet minimaal uit 3 kaarten bestaan én van gelijke waarde zijn (drie boeren, drie vijven enzovoorts). De meest lucratieve combinatie is de reeks bestaande uit enkel jokers en tweeën. Ook de zuivere canasta levert veel punten op. Een zuivere canasta bestaat uit een set van minstens 7 kaarten op tafel waarbij een rode kaart boven ligt.
In Canasta zijn drie kaarten waarmee je de stock kunt blokkeren voor de volgende speler die aan de beurt is. Deze vorm van dwarsbomen kom je niet tegen bij Rummikub.
Kaarten met een speciale rol
In Canasta is er een aantal kaarten met een speciale functie. Hierin verschilt Canasta met het populaire legspelletje. Bij Rummikub hebben namelijk alle cijfers een gelijkwaardige functie. Alleen de joker heeft een speciale rol omdat deze voor alle cijfers kan instappen. In Canasta hebben de volgende kaarten een unieke functie:
- De rode drie - moet apart op tafel worden gelegd. Een set van alle vier de rode drieën is goed voor 800 punten;
- De zwarte drie - zwarte drieën worden gebruikt als afsluitkaart;
- De twee - fungeert als vervangkaart en geeft extra punten (20);
- De joker - fungeert als vervangkaart en geeft extra punten (50).
Bekijk hier de uitgebreide speluitleg van Canasta.
Canasta versus Rummikub
Op het eerste oog hebben Canasta en Rummikub veel met elkaar gemeen. Wie de uitgebreide spelregels induikt, ziet echter toch wel veel verschillen. Naast het feit dat Canasta gebruikmaakt van kaarten in plaats van stenen, speelt hier de waarde van de kaarten een belangrijke rol. De twee levert immers meer punten op dan de getallen 7 en 6. Daarnaast vervult het cijfer twee in Canasta ook een jokerfunctie. Dit is in Rummikub niet het geval. Wil je met meer dan 4 personen ‘rummikuppen’? Dan voeg je simpelweg een extra set kaarten toe. Bij het klassieke Rummikub ben je beperkt tot 4 spelers. Tot slot heeft de puntentelling in Canasta een andere, meer essentiële functie dan in het spel Rummikub. Waar je bij Rummikub prima kunt stoppen na het uitspelen van je eigen plankje, dient men bij Canasta echt naar de puntentelling te kijken om tot een winnaar te komen.
Okey (Turks Rummy)
Okey is een populair Turks spel uit de Rummy-familie. Het wordt gespeeld met dezelfde set borden en stenen zoals je die kent van Rummikub, maar dan met andere regels. Okey wordt over het algemeen gespeeld met 4 spelers, maar is in principe ook met 2 of 3 personen goed speelbaar. Elke speler begint met 20 punten op de teller. Bij een verliezend potje volgt puntenaftrek.
Series en rijen vormen
Net als in klassiek Rummikub zijn er 106 stenen met nummers in het spel. Deze nummers lopen van 1 tot en met 13 en komen in de kleuren rood, geel, groen en zwart. Iedere kleur komt twee keer voor. Opnieuw is het doel om cijferreeksen te maken en jouw eigen plankje leeg te spelen. Een cijferreeks bestaat uit ten minste 3 stenen en kun je creëren middels een serie of een rij:
- Een serie - tegels van dezelfde kleur met opeenvolgende cijfers;
- Een rij - tegels van dezelfde cijferwaarde, in verschillende kleuren.
Een voorbeeld van een geldige reeks is 4,5, 6 allen in de kleur zwart. Uniek aan Okey is de ‘dubbelfunctie’ van het getal 1. De 1 kan worden gebruikt als de laagste tegel in een reeks, bijvoorbeeld onder de 2, maar ook als hoogste tegel boven tegel 13. De nummer 1 mag daarentegen niet op zowel de laagste als de hoogste positie in een reeks geplaatst worden.